Metoda SMART

Czy warto stosować metodę SMART? Jak wyznaczać cele używając metody SMART? Czy wiesz, że jeśli dobrze sformułujesz swój cel to będziesz miał dużo większe szanse na wykonanie go? Umiejętność wyznaczania i właściwego formułowania celów jest pierwszym krokiem do osiągniecia sukcesu.

Constant Growth
7 lipca, 2021
około 4 minut czytania

SMART jest tak istotna, że jej omówienie pojawia się w kilku naszych produktach. Rekomendujemy jej stosowanie w metodzie 5S, czy w Problem Solvingu. Świetnie się też sprawdza w zwiększeniu efektywności.

Definicja celu

Rozważania odnośnie metody SMART rozpoczniemy od zdefiniowania słowa cel. W literaturze przedmiotu słowo cel definiowane jest następująco: „cel to środek do zaspokajania potrzeb”. Cele to „świadome lub podświadome antycypowane przyszłe stany rzeczy uważane za pożądane, do których zmierzamy w naszym działaniu”. Profesor Jan Zieleniewski celem nazwał:

Antycypowany stan rzeczy, wyznaczający kierunek i strukturę działania, na tyle cenny (pożądany) dla działającego, że dla jego spowodowania lub utrzymania jest on gotów podjąć działanie. [1]

Dobrze jest, gdy w organizacji w formułowaniu celów uczestniczą pracownicy. Dzięki temu pracownicy czują się ważni oraz dowartościowani, stanowi to motywację dla pracowników. Tym samym cel jest lepiej rozumiany i pracownicy będą bardziej zaangażowani w jego realizację. Cele stanowią „zmianę obecnego stanu”, ponieważ cel jest zawsze czymś, co nie zostało jeszcze osiągnięte. Według Kleinbecka funkcja celów w zarządzaniu sprowadzona została do czterech mechanizmów, które mają wpływ na wydajne działanie: [2]

Trzy rodzaje celów

Peter Maas podkreśla, iż aby można było wytyczać cele w sposób rozsądny, powinny one spełniać kilka kryteriów jakości. W ten sposób, w znacznym stopniu można uniknąć niejasności i niezgodności. Kryteria jakości dzielą się na:

Kryteria formalne - dotyczą sposobu formułowania celu:

Kryteria dotyczące treści - cel powinien być:

Formułowanie celów zgodnie z metodą SMART

SMART z języka angielskiego słowo to oznacza: bystry, sprytny. Ale rozbierzemy ten skrót na jego poszczególne części. Cel powinien być:

Specific - szczegółowy

Cel powinien być konkretny, jednoznacznie określony i niepozostawiający możliwości luźnej interpretacji. Dobrze specyfikowany cel oznacza, że łatwo nam go sobie wyobrazić, zmierzyć. Dobrze sformułowany cel powinien mieć jasno zdefiniowany rezultat. Mierzalność celu oznacza, że dokładnie wiemy, po czym poznamy, że osiągnęliśmy nasz cel [4]

Measurable - mierzalny, motywujący

Cel powinien być sformułowany tak, by można było liczbowo wyrazić stopień realizacji celu lub przynajmniej umożliwić jednoznaczną „sprawdzalność” jego realizacji. „Podczas stawiania celów warto zadawać sobie pytanie, czy cel jest sam w sobie motywujący, czy zachęca do podjęcia działania, czy jest sam w sobie wyzwaniem, zachęcającym do zmiany działania. Dobrze postawiony cel wymusza wyjście poza schematy w naszych działaniach” [5]

Achievable - osiągalny, realny

Cel powinien być tak wyznaczony żeby było można go osiągnąć. Nie można wyznaczać celów zbyt wygórowanych, które są nie do osiągnięcia, takie cele osłabiają motywację. Zasobami potrzebnymi do realizacji celu mogą być: czas, pieniądze, materiały, ludzie, nasze umiejętności, wiedza, motywacja jak również nasza samoocena i wiara, że potrafimy osiągnąć cel. Kluczowe jest również zweryfikowanie, czy osoby, które mają realizować cel, mają realny wpływ na możliwość jego realizacji [6]

Related - realistyczny

Cel powinien być istotny, ważny. Jego osiągnięcie powinno być czymś znaczącym dla nas. Sztuką jest nie tylko wyznaczanie celów ważnych. Równie ważna, a może i ważniejsza jest umiejętność rezygnowania z celów mniej istotnych. Ważność – istotność celu oznacza, że: jest on powiązany z naszymi wartościami, utożsamiamy się z celem oraz mamy motywację wewnętrzną, aby go realizować. [7]

Time bounded - terminowy

Cel powinien być określony w czasie. Powinniśmy podać termin realizacji celu. Cel jest określony w czasie konkretną datą i podany jest konkretny termin, który wyznacza czas jego ostatecznej realizacji.

Jakie powinny być trzy cechy celu?

Cel motywuje do pracy – wiedza na temat tego, dokąd prowadzi wykonanie zadania, sprawia, że mamy większą motywację do jego realizacji. Atrakcyjne cele chcemy osiągać szybciej.
Cel wyznacza koniec zadania – znajomość celu, pozwala ocenić nam, ile jeszcze musimy zrobić, żeby zakończyć pracę. To ważne w szczególności przy monotonnych, uciążliwych pracach, które musimy wykonać.
Cel daje poczucie sukcesu – osiągnięcie wyznaczonego celu, nawet tego małego, cząstkowego, który prowadzi do jakiegoś większego celu, daje poczucie sukcesu, które jest bardzo ważne przy budowaniu motywacji wewnętrznej. [8]

Podsumowanie

Metoda SMART to jedna z najskuteczniejszych metod pomagająca zwiększyć liczbę zrealizowanych celów. Metoda SMART pomoże Ci skonkretyzować Twoje cele, dzięki czemu zwiększysz skuteczność swoich działań. Jest ona bardzo prosta i intuicyjna, a do tego niezwykle efektywna.

źródła:

[1] T. Czapla, B. Glinkowska, Podstawy zarządzania, s. 24.

[2] P. Maas, Zarządzanie poprzeć cele, Dashöfer Holding Ltd & Wydawnictwo Verlag Dashofer Sp. z o.o. Warszawa, 2011, s. 3.

[3] K. Grzesiuk, Zarzadzanie strategiczne, materiał dostępny w Internecie s. 8.

[4] I. Kazimierska, I. Lachowicz, L. Piotrowska, Formułowanie celów rozwojowych według metodologii SMART, Ośrodek Rozwoju Edukacji, materiał dostępny w Internecie.

[5] I. Kazimierska, I. Lachowicz, L. Piotrowska, Formułowanie celów rozwojowych według metodologii SMART, Ośrodek Rozwoju Edukacji, materiał dostępny w Internecie.

[6] Tamże.

[7] Tamże.

[8] https://kursy.cdw.edu.pl/wp-content/uploads/2016/08/zarzadzanie-czasem-2.pdf

Definicja celu

Trzy rodzaje celów

Kryteria formalne - dotyczą sposobu formułowania celu:

Kryteria dotyczące treści - cel powinien być: